Aparat ruchomy jak sama nazwa wskazuje jest aparatem wyjmowanym przez pacjenta. Nie jest na stałe przymocowany do zębów i w każdej chwili pacjent może sam swobodnie zdjąć taki aparat bez pomocy lekarza ortodonty. Aparat ruchomy jest stosowany z reguły u dzieci i młodzieży dorastającej. Zaleca się je głównie dla pacjentów w wieku 4-12 lat, czyli przed zakończeniem wymiany zębów mlecznych na stałe. W zależności od rodzaju wad zgryzu w ortodoncji stosowane są różne rodzaje aparatów ruchomych.
Aparat ruchomy zbudowany jest z akrylowej płytki oraz drucianych elementów dopasowanych do kształtu zębów. Lekarz ortodonta zakłada aparat ruchomy w celu korygowania nadmiernego wychylenia nieprawidłowo wyrośniętych zębów. Skuteczność takiego leczenia ortodontycznego zależy przede wszystkim od współpracy pacjenta z lekarzem specjalistą. Pacjent powinien ściśle przestrzegać zaleceń ortodonty – zakładać aparat ruchomy na określoną przez niego liczbę godzin w ciągu dnia.
Różnica pomiędzy aparatem stałym, a aparatem ruchomym polega przede wszystkim na obrębie korygowania zgryzu – aparat ruchomy może korygować nadmierne wychylenie zębów w przód lub w tył, nie jest jednak w stanie przesunąć zębów – co czyni aparat stały. Z tego też powodu bardziej skutecznym w ortodontycznym leczeniu wad zgryzu okazuje się być aparat stały.